مازوت چیست و چه نقشی در تشدید آلودگی هوا دارد؟
تاریخ انتشار: ۲۸ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۵۵۲۸۰
همه سال با فرارسیدن فصل سرما و وقوع پدیده وارونگی هوا شاهد تشدید آلودگی به ویژه در کلانشهرها هستیم؛ واقعیتی که به نظر می رسد هر سال نسبت به سال قبل با شرایط بدتری همراه است و در این میان یکی از متهمان اصلی این اتفاق مصرف مازوت اعلام می شود.
به گزارش «تابناک»، جست و جو در سایتهای تخصصی این حوزه نشان می دهد مازوت نوعی نفت کوره به شمار میآید که کیفیت پایین و ویسکوزیته بالایی دارد و در نیروگاههای حرارتی و موارد مشابه از آن استفاده میشود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در گذشته، مازوت برای گرم کردن خانهها در شوروری سابق و شرق دور مورد استفاده قرار میگرفت چراکه آنها تجهیزات لازم برای تبدیل مازوت به سایر محصولات پتروشیمی را نداشتند. در کشورهای غربی به کورههایی که از مازوت استفاده میکنند، کورههای ضایعاتسوز نیز میگویند.
طبق اعلام سایت علمی و آموزشی «فرادرس»، مازوت که به طور عمده توسط کشورهای روسیه، قزاقستان، آذربایجان، ترکمنستان و ایران تولید میشود برای گرم کردن بویلرها (دیگ بخار) جهت تولید بخار مورد استفاده قرار میگیرد چراکه این ماده، گرمای سوختن بسیار بالایی دارد. از عوامل مهم در درجهبندی این سوخت باید به محتوای گوگرد آن اشاره کرد که متاثر از منبع اصلی آن است. در حمل و نقل مازوت به طور معمول به این سوخت، «نفت کثیف» (Dirty Oil) میگویند و از آنجایی که ویسکوزیته بسیار بالایی دارد، پمپ کردن آن به تجهیزات خاصی نیازمند است.
مازوت را میتوان از جمله ترکیبهای نفت خام به شمار آورد که حاصل تقطیر جزء به جزء آن به هنگام پالایش نفت خام است و بعد از تبخیر بنزین و سایر فرآوردههای سبکتر، از نفت خام بدست میآید.
بر این اساس مازوت نوعی نفت کوره با کیفیت بسیار پایین به شمار میآید نفت کوره از جمله فرآوردههای نفتی است که در بسیاری از موتورها، چراغها، گرمکنها و کورهها مورد استفاده قرار میگیرد و همچنین به عنوان حلال نیز از آن بهره میگیرند. نفت کوره همانطور که گفته شد از نفت خام بدست میآید و برای استفاده در کاربریهای مختلف، آنرا پالایش میکنند.
اثرات ورود مازوت به محیط زیست چیست؟همانطور که گفته شد، برای گرم شدن بویلرها در نیروگاههای حرارتی از مازوت استفاده میکنند اما ورود مازوت و سایر نفتهای کوره به محیط زیست آثار مختلفی را به همراه دارند، نفتهای کوره همچون مازوت از مواد شیمیایی مختلفی تشکیل شدهاند و هریک نوعی مخلوط متفاوت از دیگری به شمار میآید. زمانی که این مواد به خاک یا آبهای سطحی میرسند، بخشی از آنها تبخیر میشوند برخی دیگر نیز به دلیل نشتی مخازن نگهداری آنها در آب و خاک حل خواهند شد.
مواد شیمیایی تبخیر شده میتوانند در اثر تابش نور خورشید به ترکیبات دیگری شکسته شوند. این اتفاق در اثر فعالیتهای قارچها و باکتریهای داخل آب یا خاک نیز صورت میگیرد. این مواد شیمیایی که در خاک و محیطهای دیگر وجود دارند میتوانند تا بیش از یک دهه در محیط زیست باقی بمانند. بنزن، تولوئن و زایلین از جمله این ترکیبات سمی هستند.
امروزه ما به روشهای مختلفی در معرض فرآوردههای نفتی از جمله نفت کوره و مازوت قرار میگیریم. محتملترین حالت زمانی است که برای گرمکردن خانهها از نفت سفید استفاده شود که در گذشته بسیار رواج داشته است. علاوه بر این، از نفت سفید و سایر ترکیبات نفتی به عنوان حلال و پاککننده نیز بهره میگیرند. بنابراین در صورت ذخیره و نگهداری این مواد در منزل و تبخیر آنها، احتمال تماس آنها با پوست بسیار زیاد است. علاوه بر این، وجود نیروگاههای حرارتی در نزدیکی شهرها و استفاده از مازوت در آنها سبب قرارگیری انسان در معرض ترکیبات حاصل از سوختن ناقص این فرآوردهها خواهد شد.
مازوت و سایر سوختها زمانی که آنها را در هوا تنفس یا اینکه آب و غذای آلوده را مصرف کنید و همچنین به هنگام تماس پوست با این مواد، وارد بدن میشوند. همچنین اگر محل کار یا زندگی شما در نزدیکی کارخانهها و نیروگاههایی باشد که از این سوخت استفاده میکنند، مازوت و سایر سوختها وارد بدن میشوند.
اثرات استفاده از مازوت بر سلامتیدر اثر سوزاندن سوختهای فسیلی حاوی گوگرد همچون مازوت، ترکیباتی موسوم به Sox منتشر میشوند که بخش بیشتر آنرا SO2 تشکیل میدهد SO2 گازی سمی است که برای سلامتی مضر است. این گاز، وزن بیشتری نسبت به هوا دارد و زمانی که غلظت آن در هوا به بیش از 500ppb برسد، بوی بدی خواهد داشت که در این سطح، کشنده خواهد بود.
این گاز در غلظتهای پایینتر، درد قفسه سینه، مشکلات تنفسی، قرمزی چشم و افزایش احتمال بروز بیماریهای قلبی و تنفسی را به همراه دارد. به طور کلی، غلظت معمول این گاز در اتمسفر کمتر از 10ppb ذکر میشود که در این غلظت اثر مخربی بر سلامتی نخواهد داشت.
اثر دوم سوزاندن مازوت و سایر سوختهای گوگردی، تشکیل سولفاتها و نیتراتها به شکل آئروسول یا ذرات بسیار ریز هوا است که «ذرات معلق» (Particulate Matter) موجود در هوا را سبب میشوند. این ذرات معلق با تشدید آلودگی هوا خطر آسم و حملات قلبی و تنفسی را افزایش میدهند.
اثر سوم سوزاندن مازوت از منبع انتشار آن فراتر میرود و در این حالت اکسیدهای گوگرد به دلیل واکنش در اتمسفر و فاز محلول در آب، به اسید تبدیل میشوند. این آئروسولهای اسیدی تحت شرایط خاص هواشناسی به باران اسیدی، برف و مه تبدیل خواهند شد. زمانی که آلودگی هوا ناشی از عملکرد و فعالیتهای انسانی نباشد، pH بارانهای اسیدی در حدود ۵.۵ خواهد بود که این میزان خاصیت اسیدی به دلیل وجود کربنیک اسید حاصل از واکنش بخار آب با دیاکسید کربن است.
این بارانهای اسیدی اثرات مخرب دیگری نیز بر جای میگذارند که از میان آنها میتوان به حل شدن فلزات سنگین در بارانهای اسیدی اشاره کرد و خاکها نیز دیگر توانایی نگهداشتن ریشه درختان را نخواهند داشت. در نتیجه با فرسایش خاک و از بین رفتن پوشش گیاهی، احتمال بروز سیل افزایش مییابد.
وضعیت مصرف مازوت در کشور و نقش آن در تشدید آلایندگیبا وجود اینکه برخی کارشناسان بر این باور هستند که آلودگی در کلانشهرها به ویژه شهر تهران به واسطه مصرف مازوت رقم می خورد، اما مسئولان مرتبط با این حوزه تا حدودی چنین ادعایی را رد می کنند.
به طور مثال ناصر اسکندری- معاون راهبردی شرکت برق حرارتی ۲۱ آذر ۱۴۰۱به رسانه ها گفت: هیچ یک از نیروگاههای تهران طی ۸ سال گذشته از مازوت استفاده نکرده اند و نیروگاههای مستقر در پایتخت سالهاست از سوخت گاز استفاده میکنند و نقشی در آلودگی هوای تهران ندارند.
اسکندری در توضیحاتی بیشتر افزود: به استناد اطلاعات استخراج شده از نرم افزار سوخت کشور، میزان مازوت مصرفی نیروگاههای اطراف تهران از سال ۱۳۹۳ تاکنون صفر درصد بوده که نشان میدهد افزایش شاخص دی اکسید گوگرد طی ماههای اخیر به دلیل مصرف سوخت مازوت در نیروگاههای اطراف تهران نبوده است.
وی تاکید کرد: مسئله آلودگی هوای کلانشهرها از جمله تهران ناشی از پارامتر ذرات (PM ۲.۵) بوده که به استناد اطلاعات درج شده در ترازنامه انرژی، حدود ۸۱ درصد از آلایندگی ناشی از ذرات مرتبط با بخش حمل و نقل است.
اسکندری تصریح کرد: براساس اطلاعات ترازنامه انرژی کشور، سهم آلاینده ذرات ناشی از احتراق مازوت با احتساب صنایع تولید کننده سیمان و نیروگاهها در حدود ۱.۹ درصد است از این رو منبع افزایش آلودگی هوا در تهران و یا سایر کلانشهر را باید در منابعی به غیر احتراق ناشی از مصرف مازوت جستجو کرد.
همچنین در این باره جلیل سالاری- مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران با تاکید بر اینکه در ۷ سال گذشته هیچکدام از نیروگاههای تهران از سوخت مازوت استفاده نکردهاند، گفت: در حوزه کلانشهر تهران هیچکدام از صنایع از سوخت دوم نفت کوره (مازوت) استفاده نمیکنند.
معاون وزیر نفت در رابطه با عامل اصلی آلودگی هوا در کلانشهرها بیان کرد: افزایش مصرف روزانه ۲۳ میلیون لیتر بنزین و نفتگاز در بخش حمل و نقل و غیر نیروگاهی نسبت به سال گذشته و اضافه شدن سالانه نزدیک به یک میلیون خودرو سواری به چرخه حمل و نقل بدون از رده خارج کردن خودروهای فرسوده و بهموازات آن مصرف بالای گاز طبیعی در بخش خانگی و احتراق ناقص موتورخانهها و بخاریها منشأ تولید co و co۲ و... خواهد بود.
منبع: فرارو
کلیدواژه: مازوت آلودگی هوای تهران استفاده می کنند مازوت استفاده نیروگاه ها آلودگی هوا مصرف مازوت فرآورده ها حمل و نقل برای گرم نفت کوره نفت خام سوخت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۵۵۲۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مقابله با حفر چاههای غیرمجاز در کرمانشاه تشدید میشود
ایسنا/کرمانشاه دادستان عمومی و انقلاب استان کرمانشاه از تشدید مقابله با حفر چاههای غیرمجاز در سطح استان خبر داد.
حمیدرضا کریمی در شورای حفاظت از اراضی و منابع طبیعی و حقوق بیت المال، با تاکید بر لزوم تشدید برخورد با حفر چاه های غیرمجاز در استان، اظهارکرد: باتوجه به کم شدن آبهای سطحی و نیز مصرف بی رویه آبهای زیرزمینی، برخورد با چاههای غیرمجاز و نیز کشت های آب بر باید تشدید شود.
وی افزود: در این راستا شرکت آب منطقه ای باید تلاش های خود را جهت انسداد چاههای غیرمجاز تشدید کرده و انسداد چاههای مناطق ممنوعه و کسانی که میزان مصرف غیرمجاز بالایی دارند را در اولویت قرار دهد.
دادستان کرمانشاه تصریح کرد: باتوجه به پیامدهای منفی حفرچاه های غیرمجاز در حوزه منابع آبی استان، نیروی انتظامی موظف به پشتیبانی قاطع از اقدامات شرکت آب منطقه ای در این حوزه است.
وی یادآورشد: از طرفی در حال حاضر تنها درصد کمی از چاه های مجاز نیز دارای کنتور هستند که اکثریت آنها نیز هوشمند نیستند، بنابراین باید تدابیری اندیشیده شود تا هوشمندسازی چاه های آب کشاورزی استان براساس اولویت و تفکیک شهرستان ها صورت گیرد.
به گفته این مقام قضایی، اولویت با چاه هایی خواهد بود که احتمال برداشت های غیرمجاز از سوی آنها بیشتر است.
کریمی در ادامه اشاره ای هم به اجرای طرح کاداستر(حدنگار) در استان داشت و ضمن ابراز رضایت از روند کلی اجرای کاداستر اراضی کشاورزی در سطح استان در شش ماه دوم سال ۱۴۰۲ و سال جاری، عنوان کرد: در برخی از شهرستان های استان اجرای طرح کاداستر اراضی کشاورزی با کندی پیش می رود، لذا اجرای این طرح در این شهرستانها باید به صورت ویژه مورد پیگیری قرار گیرد.
وی در ادامه بر لزوم پیشگیری از تغییرکاربری اراضی در سطح استان هم تاکید کرد و افزود: دستگاه های خدمات رسان موظف هستند از هرگونه ارائه خدمات و برقراری انشعاب برای افرادی که تغییر کاربری غیرمجاز داشته و مجوز ساخت و ساز نگرفته اند، خودداری کنند و اگر در این زمینه اقدامی داشته باشند، پیگرد قانونی خواهد داشت.
مدعی العموم استان اعلام کرد: دستگاه های مذکور باید گزارش عملکرد خود را به صورت منظم به دبیرخانه شورای حفاظت از اراضی و منابع طبیعی و حقوق بیت المال در دادسرای استان ارائه کنند.
انتهای پیام